Historia Gminy

Gmina Roźwienica położona jest w odległości 9 km od Jarosławia. Graniczy z gminami Pawłosiów, Pruchnik, Rokietnica, Chłopice w powiecie jarosławskim oraz z gminą Krzywcza w powiecie przemyskim i gminą Zarzecze w powiecie przeworskim. Zajmuje powierzchnię 71 km2 zamieszkałą przez około 6,5 tys. osób w sołectwach: Bystrowice, Chorzów, Cząstkowice, Czudowice, Mokra, Roźwienica, Rudołowice, Tyniowice, Węgierka, Więckowice, Wola Węgierska, Wola Roźwienicka.

Herb gminy nawiązuje do jej przeszłości związanej z Zakonem Rycerskim Grobu Bożego w Jerozolimie, czyli bożogrobcami. Wsie obecnej gminy Roźwienica wchodziły w skład prowadzonych przez bożogrobców dwu parafii. Siedziba jednej z nich, w skład której wchodziła większość wsi, znajdowała się w Rudołowicach (należała do niej również Roźwienica). Natomiast trzy wsie (Węgierka, Więckowice, Wola Węgierska) podlegały parafii bożogrobców w Tuligłowach (miejscowości, które obecnie należy do gminy sąsiedniej).

„Zobaczysz tu naokoło zamki szlacheckie dosyć obronne z powodu częstych napadów tatarskich murami i wałami obwarowane”- to zdanie Szymona Staropolskiego w pełni charakteryzuje obraz ziemi przemyskiej w okresie staropolskim. Była to kraina zamków i dworów obronnych, niektóre do dziś funkcjonują jako mieszkania, ale najczęściej pozbawione już swoich cech stylowych przez postępującą dewastację, bądź przemianowane na szkoły, budynki administracyjne.

Głównym ośrodkiem życia gminy jest wieś Roźwienica (opisana z zakładce Dziedzictwo Kulturowe).
Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich wymienia Roźwienicę jako wieś w powiecie jarosławskim w lekko sfałdowanej równinie wzniesionej 248 m n.p.m. przy drodze z Jarosławia do Pruchnika. Około połowy wieku XIX wieś przeszła w posiadanie Tomasza Górskiego. W rękach tej rodziny Roźwienica pozostała aż do wybuchu pierwszej wojny światowej. To Rodzina Górskich wybudowała murowany pałac o rozbudowanej bryle i przestrzennym układzie. Ostatnimi właścicielami dworu byli Górscy herbu Szeliga, którzy mieszkali tu do 1944 roku. W otoczeniu pałacu znajduje się dobrze zachowany park krajobrazowy, założony w miejscu starszego, XVIII-wiecznego, geometrycznie rozplanowanego ogrodu. Zachowane są dwa główne wjazdy: jeden paradny, od strony drogi wojewódzkiej, prowadzący do podjazdu pod dwór i gazon centralny; drugi, gospodarczy, od majdanu i głównej drogi prowadzącej na folwark. Po II wojnie światowej budynek zaadaptowano na szkołę, później funkcjonowały tutaj m.in. biura Gminnej Spółdzielni oraz ośrodek zdrowia. W latach 1975–1980 budynek odrestaurowano i od tego czasu mieści się w nim Urząd Gminy Roźwienica.